Yüzdört yıl önce, 22 Haziran (9) 1917’de Bolşevik Parti, aşağıdaki ilk bildiriyi (İlk taslağı Joseph Stalin tarafından hazırlandı) Petrograd işçileri arasında dağıttı. Dokuz gün sonra, Bolşeviklerin sloganları, Sovyete çağrı yapılan dev bir eylemde kitle desteği kazandı.
Mayıs ayının ortalarında Bolşevik Askeri [askerler] Örgütü (BAÖ), Bolşevik Parti Merkez Komitesine (MK) Geçici Hükümetin planladığı askeri saldırıya karşı bir eylem önerdi. Bu tarz bir eylemin vakitsiz olmasından korkan MK, eyleme yanaşmadı. BAÖ üyeleri, askerlerin askeri disiplinin yeniden kurulması girişimlerinden ve cepheye yollanmaktan korkmalarından dolayı izleyen haftalarda daha ısrarcı oldu.
BAÖ liderleri, 16 Haziran-7 Temmuz (3-24 Haziran) Petrograd’da toplanan Birinci Tüm Rusya İşçi ve Asker Vekilleri Sovyetleri Kongresi ile aynı zamana denk gelecek bir eylem tarihi umuyorlardı. MK kararsızdı. Kamenev karşı çıkarken, Petersburg [Petrograd] Komitesi üyelerinin çoğu gibi Lenin, bir eylemi destekliyordu.
Geçici Hükümetin Anarşist-Komünistleri karargahlarından kovma girişimi üzerine işçilerin huzursuzluğu daha da arttı. Bolşevik arti örgütlerinin 21 (8) Haziran’daki genişletilmiş toplantısı, 23 (10) Haziran’da işçi ve askerlerin yapacağı bir eyleme çoğunluğun desteği olduğunu ortaya çıkardı. Aşağıda tercüme edilen Bolşevik bildirisi, eylem hazırlığına destek sağladı.
Aşağıdaki ikinci belge, Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi’nin Bolşeviklerin çağrısına verdiği yanıttır. Kongre’de askeri birliklere ve fabrika işçilerine yürüyüş yapmama çağrısı yapan muhalefet, önerilen eyleme karşı çıktı. 23 (10) Haziran sabahı erken saatlerde, az sayıda Bolşevik MK üyesinin katıldığı bir toplantıda eylem iptal edildi.
Sovyet, politikalarına desteği yüreklendirmek amacıyla 1 Temmuz’da (18 Haziran) yaklaşık 500.000 kişinin katıldığı bir miting örgütledi. Bolşeviklerin, Sol SR’lerin ve anarşistlerin çabaları sayesinde, mitinge radikal sloganlar hakim oldu.(Savaşa son vermek, koalisyon hükümetine ve onun askeri saldırısına karşı çıkmak ve bütün iktidarı Sovyetlere devretmek).
Petrograd’ın işçi bölgelerinde yayınlanan Bolşevik bildirisi
Piter’in [Petrograd] tüm emekçilerine, işçilerine ve askerlerine
Yoldaşlar!
Rusya zor sınavlardan geçiyor. Milyonlarca kurbanı alıp götüren savaş devam ediyor. Milyoner bankacılar savaşı kasten uzatıyorlar çünkü savaştan servet kazanıyorlar.
Savaş, sanayiyi mahvetti, fabrikaların kapanmasına ve işsizliğe yol açtı. Fantastik kârlar elde ederken işçileri dışarı çıkaran açgözlü kapitalistler bu eğilimi alevlendiriyor. İşçileri işyerinden uzaklaştırıp kendileri fantastik karlar edinen açgözlü kapitalistler, yangına körükle gidiyor.
Ekmek ve diğer gıdaların tedariğindeki kıtlık daha şiddetli hale geliyor. Hayat pahalılığının artması halkı boğuyor. Fiyatlar, hırsız-spekülatörlerin heveslerine göre artmaya devam ediyor.
Açlığın ve çöküşün uğursuz hayaleti üzerimizde dolaşıyor. Aynı anda karşı-devrimin kara bulutları da yaklaşıyor.
Çar tarafından halkı bastırmak için dayatılan [gayrimeşru] 3 Haziran Duması* şimdi cephede acil bir saldırı istiyor. Ama ne amaçla? Kazandığımız özgürlüğü kanda boğmak için.
Çara cellat bakanlar sunan Devlet Konseyi kendisini yasaların arkasına saklayarak hainlik ilmiğini örüyor. Neden, peki? Vakti gelince insanların boynuna ilmiği geçirebilmek için.
Çarlık Duması ile Sovyet arasında pozisyon alan ve on burjuva üyeyi içeren Geçici Hükümet, besbelli ki soylu toprak sahiplerinin ve kapitalistlerin etkisi altına girmiştir. Kerensky’nin “bildirisi” askerlerin haklarını güvenceye almak yerine, onların çok önemli haklarını çiğniyor.
Askerlerin devrim sırasında kazandıkları özgürlükleri güvenceye almak yerine, yeni ’emirler’le onları ağır hapis cezalarıyla tehdit ediyor.
Rusya yurttaşlarının elde ettiği özgürlüğü teminat altına almak yerine, yargısız ve soruşturmasız tutuklamalar ve 129. maddeyle ilgili olarak hapis cezası tehdidinin yer aldığı yeni öneriler var.
Karşı-devrime karşı mücadele etmek yerine, karşı-devrimcilerin sefahat ve içki alemlerine katılıyorlar.
Bu esnada ekonomik yıkım giderek artıyor ve buna karşı hiçbir önlem alınmıyor.
Savaş devam ediyor ve savaşı bitirmek için gerçek bir önlem alınmıyor.
Kıtlığın eli kulağında ve bunu önlemek için hiçbir gerçek önlem alınmıyor.
Karşı-devrimcilerin daha da cüretli olması ve hükümeti askerleri, denizcileri, işçileri ve köylüleri baskı altına almaya zorlaması gerçekten şaşırtıcı mı?
Yoldaşlar! Artık bu tür şeylere sessizce katlanmak imkansız. Tüm bu olanlardan sonra susmak suç! İşçi sınıfının içinde protesto zaten başladı bile. Bizler özgür yurttaşlarız. Protesto hakkımız var ve çok geç olmadan bunu kullanmalıyız.
Hala barışçıl eylem yapma hakkımız var. Barışçıl bir eylem yapacağız ve ihtiyaçlarımızı ve taleplerimizi bildireceğiz!
Özgürlük ve sosyalizm düşmanlarını korkutmak için bugün zafer bayraklarını yükseltin!
Çağrımız, devrimin evlatlarının çığlığı, bugün tüm Rusya’da ezilen ve köleleştirilenlerin neşesine katılsın!
İşçiler! Askerlerle birlik olun ve onların haklı taleplerini destekleyin. Devrim sırasında sizi nasıl desteklediklerini hatırlamıyor musunuz? Herkes sokaklara çıksın yoldaşlar!
Askerler! Ellerinizi işçilere uzatın ve onların haklı taleplerini destekleyin. Devrimin gücü, askerlerin ve işçilerin birliğinden gelir. Bugün artık tek bir alay ya da bölük kışlada oturmamalı!
Herkes sokağa çıksın yoldaşlar! Örgütlü saflarda başkentin sokaklarında yürüyün. Taleplerinizi, güçlülere yakışır şekilde sakince ve güvenle yükseltin:
Kahrolsun Çarlık Duması!
Kahrolsun Devlet Konseyi!
Kahrolsun on kapitalist bakan!
Bütün iktidar Tüm Rusya İşçi, Asker ve Köylü Vekilleri Sovyetine!
‘Asker hakları bildirgesi’ yeniden düzenlensin!
Askerlere ve denizcilere yönelik ’emirleri’ yürürlükten kaldırın!
Sanayideki kaosa son! Lokavt yapan kapitalistlerin canı cehenneme!
Yaşasın sanayi örgütlenmesi ve işçilerin denetimi!
Savaşı bitirmenin zamanı geldi! Vekiller Sovyeti, barışın koşullarını açıklasın!
Ne Wilhelm’le müstakil bir barış, ne de Fransız ve İngiliz kapitalistleriyle gizli anlaşmalar!
Ekmek! Barış! Özgürlük!
Tüm Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik)
* Sosyalistler Devlet Dumasını gayri meşru görüyorlardı. Çünkü 1907’de Çarlık tarafından çıkarılan, toprak sahiplerine ve kapitalistlere üstünlük sağlayan ve demokratik olmayan oylama kuralları altında seçilmişlerdi. Çarlık rejimi, o yıl 3 Haziran’da önceki Duma’yı keyfi olarak feshettikten sonra bu kuralları yürürlüğe koydu.
Eyleme Karşı Çıkan Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi’nin Bildirisi
Asker ve işçi yoldaşlar!
Bolşevik partisi sizi sokağa çağırıyor.
Çağrıları, İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti’nin, Tüm Rusya Kongresi’nin, Köylü Vekilleri Sovyeti ya da başka herhangi bir sosyalist partinin bilgisi olmadan hazırlandı. Çağrıları, Tüm Rusya Kongresi’nin Vyborg Bölgesi’ndeki işçi yoldaşlara bu günlerde herhangi bir eylemin devrim davasına zarar verebileceğini hatırlattığı kritik anda ortaya çıktı. Yoldaşlar, gerideki ve ön cephedeki milyonlarca işçi, köylü ve asker adına size diyoruz ki:
Sizden yapmanızı istedikleri şeyi yapmayın.
Bu kritik anda, Tüm Rusya [Sovyet] Kongresi’nin sadece destek için gerekli olduğunu kabul ettiği Geçici Hükümeti devirmek için sizi sokağa çağırıyorlar.
Sizi sokağa çağıranlar, barışçıl mitinglerinizden kanlı ayaklanmaların çıkabileceğini bilmiyor olamazlar. Devrimci davaya bağlılığınızı bilerek, size şunu söylüyoruz:
Sizi devrim yolunda eylem yapmaya çağırıyorlar, ancak gizli karşı-devrimcilerin mitinginizden yararlanmak istediğini biliyoruz.
Karşı-devrimcilerin, devrimci demokratik güçlerin safları arasındaki öldürücü savaşın devrimi ezmelerini mümkün kılacak anı ortaya çıkarmasını sabırsızlıkla beklediklerini biliyoruz.
Yoldaşlar!
Tüm İşçi ve Asker Vekilleri Sovyetleri, Köylü Vekilleri Sovyeti, hareket halindeki ordular ve sosyalist partiler adına size diyoruz ki:
Sokakta tek bir arkadaş grubu, alay veya işçi grubu olmamalı.
Bugün tek bir gösteri bile olmamalı.
Önümüzde hâlâ büyük bir mücadele var.
Karşı-devrimci tehlike Rus özgürlüğünü gerçekten tehdit ettiğinde, biz sizi çağıracağız.
Düzensiz eylemler devrimin çöküşüdür.
Gücünüzü saklayın.
Tüm devrimci Rusya ile uyum içinde hareket edin.
Tüm Rusya İşçi ve Asker Vekilleri Sovyetleri Kongresi
Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti Yürütme Komitesi
Tüm Rusya Köylü Vekilleri Sovyeti Yürütme Komitesi
RSDRP [Menşevik] Örgütlenme Komitesi
Sosyalist Devrimciler Partisi Merkez Komitesi
Bund Merkez Komitesi
İşçi Partisi Grubu Merkez Komitesi [Trudovikler]
Tüm Rusya Kongresi Ukrayna fraksiyonu
Tüm Rusya Kongresi SD, Bolşevik ve Menşevik Birleşik Enternasyonalistler Fraksiyonu
RSDRP Petrograd Örgütü ve Örgütlenme Komitesi altındaki Askeri Birim
Not: Bildiriler Barbara Allen tarafından seçilmiş ve çevrilmiştir. Her iki belge de A.G. Shlyapnikov, Semnadtsatyi god, cilt 4, 1931, s. 404-406’da yayınlanmıştır.
Referanslar:
Alexander Rabinowitch, Prelude to Revolution: The Petrograd Bolsheviks and the July 1917 Uprising, Bloomington, Indiana: Indiana University Press, 1968, reprinted in 1991, pp. 54-79.
Rex A. Wade, The Russian Revolution, 1917, Cambridge: Cambridge University Press, 2000, pp. 179-180.
Kapak Görseli: Petrograd’daki 1 Temmuz (18 Haziran) eyleminden pankartlar: “Tüm dünyaya barış; bütün iktidar halka; bütün topraklar halka. Kahrolsun bakan- kapitalistler.
Kaynak: https://johnriddell.com/2017/06/21/a-controversial-bolshevik-appeal-finds-an-echo-in-the-streets/
Çeviren: Meral Alankuş